Leven met een narcist: niet gemakkelijk. In relatie blijven met een narcist: nog moeilijker. Een scheiding voorkomen: mogelijk maar onwaarschijnlijk.
Het kunnen straffe uitspraken lijken, maar de ervaringen in de bemiddelingspraktijk spreken voor zich. Scheidingen van koppels bemiddelen waarvan één een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft, zijn moeilijke scheidingen. Ook moeilijke bemiddelingen omdat het gedrag van de narcistische partner dient getemperd, en dit op een manier dat de narcist dit accepteert.

Narcisme: kenmerken van een narcistische partner

Het is gevaarlijk en ongepast om etiketten te kleven en om mensen te typeren. Het komt ook een bemiddelaar niet toe om dat te doen. Het hoort immers niet om bij voorbaat iemand in een bepaalde hoek te plaatsen en vooringenomen ermee om te gaan.
Maar een ervaren bemiddelaar, die veel koppels ziet en over het relatie-muurtje mag meekijken, heeft snel door met wie hij aan tafel zit.
Een narcist kan zich immers moeilijk intomen. Hoe manipulatief een narcist ook is, het duurt niet lang of de narcist laat zich kennen, ook aan de bemiddelingstafel.
Een narcist kan zich immers niet de ganse tijd inhouden. De narcist hervalt snel in een gedrag dat hem/haar zo eigen is:

- de andere partner vernederen,
- minachten en klein houden,
- geen greintje empathie vertonen,
- heel bezitterig zijn,
- de conflicten uitvergroten en
- zeer dwingend spreken.
Slechts enkele kenmerken van een narcistisch persoon.

Maar er is veel meer dat een narcist kenmerkt. Ik ben voorzichtig om navolgende kenmerken als enige ‘barometer’ te hanteren, maar als een partner verscheidene van de navolgende kenmerken vertoont, dan is dit bepalend voor de manier van bemiddeling. Een ervaren bemiddelaar voelt dan ‘met de ellenbogen’ aan wat er gaande is:

- vaak blijkt dat de narcistische partner vele malen vreemd is gegaan,
- heel jaloers is,
- niet bij machte is om zich in te leven,
- zich heel kritisch uitlaat over de andere partner en over alle anderen die sympathiseren met de partner,
- die zichzelf gedurig mooi praat,
- geen enkele blijk van erkenning geeft voor wat de andere partner doet,
- heel eisend is,
- graag in de belangstelling staat en alle aandacht naar zich toe trekt,
- waardering opeist maar zelf niets terug geeft.

Getuigenissen van partners over hun narcistische partner

Een vrouw zei: “Je hebt me klein gekregen maar ik wil weer opstaan, en dat zal me lukken, zonder jou. Het is genoeg geweest. Je hebt me verleid met je mooie praatjes, met je charmant gedrag, met je leuk en lief zijn. Maar je bent een wolf in schaapskleren. Je hebt me misleid, klein gemaakt, vernederd, mijn zelfvertrouwen ondermijnd. Ik dacht dat het aan mezelf lag, en dat maakte dat ik het zolang heb volgehouden. Ik heb me leeg gegeven, al mijn liefde voor jou, keer op keer. Je hebt me aan mezelf doen twijfelen, je hebt me mijn vrienden en familie afgepakt, je hebt me afhankelijk gemaakt van jouw grillen en eisen. Je hebt me niet gesteund maar afgebroken. Mijn huisarts heeft me doen inzien met wie ik getrouwd was. Ik zal hem eeuwig dankbaar zijn, want door de scheiding zal ik erna weer leven.”

Aan de bemiddelingstafel zei een man tegen zijn vrouw: “Ik heb het steeds afgewezen wat anderen me zeiden. Je zo verschillend gedrag binnen- en buitenshuis, ik dacht dat ik ervoor aansprakelijk was. Maar dat is niet zo. Ik ben tot inzicht gekomen, door veel te lezen, door te praten met mijn huisarts en met de psycholoog waar ik stiekem naartoe ging. Je bent niet wie je bent, of juist wel. Niets of niemand is goed, je hebt altijd kritiek, je doet wat je wil maar beknot mij in het weinige dat ik graag zou doen. Ik heb het nooit willen geloven dat je met andere mannen omging tot de schellen van mijn ogen zijn gevallen. Tot ik eindelijk de moed heb gevonden om er een punt achter te zetten. Je kan me niet afdreigen. Ik heb me goed geïnformeerd. Neen, je hoeft je schijntranen niet te tonen, niets is echt aan jou. Je bent als een paling in een emmer snot, ongrijpbaar. Maar nu is het genoeg geweest.”

Twee voorbeelden van mensen die sterk geworden zijn, die de moed hadden om zich te bevragen, om hun hart aan anderen te tonen en pas dan konden zien wat er echt te zien was.
Maar het loopt soms ook anders.

Onmachtig om de stap naar scheiding te zetten

Een vrouw wou scheiden omdat ze alles had ondergaan wat haar zo klein en nietig had gemaakt. Van een sterke zelfstandige vrouw was ze in enkele jaren tijd ‘vervallen’ tot een onderdanig wezen. Op advies van de huisarts kwam ze bij mij op consultatie voor informatie over een scheiding. Ze was vergezeld van vader en moeder en een goede vriendin. Zij zagen immers wat de vrouw zelf niet (meer) kon zien. De vrouw was onmachtig geworden. Leeg, zonder de minste energie, een slaaf van haar narcistische man.
Als bemiddelaar is het dan zaak om in de rol van bemiddelaar te blijven, niet partijdig te worden. Informatie geven, duiden wat dient geduid, en oproepen om de man uit te nodigen om ook naar de bemiddelaar te komen.
De man kwam bij me. Zeer verbaal, wat overheersend gedrag en met hier en daar een minachtend woord over bemiddeling. Dat was immers allemaal geldklopperij: “Als madame wil scheiden dan zal ze het geweten hebben. Ik wil onze kinderen van 1 en 2,5 jaar in een 50-50 regeling bij mij, ik blijf in ons huis wonen en omdat zij van me weg wil betaalt ze wel mee de hypothecaire lening af…”
Zo ging het verder met het lijstje wat hij wou en hoe de overeenkomst diende gemaakt.
Ik liet betijen. Toen hij naar adem snakte, vroeg ik of zijn echtgenote akkoord was. “’t Zal wel moeten”, repliceerde de man.

Hij stond op, rekende af en ging naar een advocaat

Toen heb ik hem uitgelegd wat bemiddelen was en vooral ook wat het niet is.
Wat het alternatief is als ze er ‘samen’ niet in zouden slagen om ‘samen’ tot een akkoord te komen via bemiddeling.
Welke risico’s ze samen liepen om geconfronteerd te worden met een opgelegd vonnis waarmee beiden niet tevreden zouden zijn, welk persoonlijk risico hijzelf liep omdat zijn ‘eisen’ geen wettelijke grond hadden. Want niet hij zou beslissen maar wel de rechter, en dat met advocaten en heel de tramalant van een rechtsprocedure erbij.
Ik als bemiddelaar zou echter voor hen beiden even hard werken, zodat ze samen tot een oplossing komen.
Merkwaardig was het wat toen gebeurde. De man stond op, rekende af, en zei ijzig koud dat hij naar een advocaat zou gaan.

Maanden later zat hetzelfde koppel bij me aan tafel, samen met elk hun advocaat, om de echtscheidingsovereenkomst te maken. Want na de uitspraak in kort geding had de man begrepen dat het beter is om toch samen tot een overeenkomst te komen. De voorlopige dringende maatregelen die de rechter had uitgesproken waren hem tegengevallen. Het was goed dat er twee advocaten bij betrokken waren die bemiddelingsminded waren en die ervoor opteerden om het geheel te laten begeleiden door een bemiddelaar.
De aanwezigheid van de twee advocaten was meer dan nuttig. Meer nuttig voor de vrouw omdat ze zich gesteund wist, maar ook zinvol voor de man omdat diens advocaat hem temperde. Als bemiddelaar is het dan laveren en het geheel in goede banen leiden, feedback geven, voorstellen herformuleren, zorgen dat er communicatie is tussen de partners (meer dan tussen de advocaten). Vooraf afspraken maken met de advocaten is in dergelijke bemiddelingen noodzakelijk. Er wordt dan immers niet gepleit maar gezorgd voor een gezamenlijk draagvlak met het gemeenschappelijk doel voor ogen.

Zie ook een tweede artikel over 'scheiden of hoe (over)leven met een nartcist als partner'.
Een derde artikel met 'beklijvende reacties en getuigenissen'.
Een vierde artikel met een noodkreet van een moeder.

Blijf niet met vragen zitten, maar maak een afspraak.
Neem contact: via telefoon 03 535 30 01 

Op een goede respectvolle manier uit elkaar

Weer perspectief zien

Echtscheiding
Tags: 
scheiden, narcisme, echtscheiding, Vechtscheiding
Categorie: 
Bel of mail voor een afspraak om u te begeleiden om tot een oplossing te komen

Getuigenissen