Uit het Radioprogramma De Madammen lichten we een interessante uitzending over nieuwsamengestelde gezinnen. Het is de weergave zoals het op de radio werd verwoord.

Het gegeven was een mail van een luisteraar: "Binnenkort ga ik samenwonen met mijn nieuwe partner. Ik heb een dochter van vijf. Hij heeft al twee kinderen uit een vorige relatie. Ik kijk er naar uit, maar maak me tegelijk toch een beetje zorgen. Hoe gaan onze gezinnen samen passen? Waaraan mag ik mij verwachten?"

De Madammen van Radio2 verdiepten zich in het onderwerp met (de inmiddels overleden) Jos Willems van de vzw Een Nieuw Gezin, auteur van “Een nieuw gezin, een nieuwe kans” en mede-auteur van het nagelnieuwe boek “Scheiden als partners, samenleven als ouders – Living Together Apart”.

Wat is dat, een nieuwsamengesteld gezin?

Wel dat is zeer heterogene groep! Je kan een nieuw samengesteld gezin omschrijven als een niet-intact gezin. Vanaf het moment dat één van de ouders waarmee de kinderen samenleven niet de biologische ouder is, dan is er sprake van een nieuw-samengesteld gezin.

Ik hoor de termen stiefouder en plusouder vallen. Hoe zit dat juist met die terminologie? Is er een verschil?

Er is geen verschil, het is een keuze. Eerst dacht ik dat het best was om de term stiefouder te behouden, maar ik ben van mening veranderd. Vroeger als je gescheiden leefde, was dat bijna altijd uit noodzaak. Maar dit is de laatste 30 à 40 jaar veranderd, mensen gaan uit elkaar en komen terug samen met iemand uit liefde.
In het verleden ging men vaak opnieuw samenwonen uit geldnood of de moeder stierf op het kinderbed...  Vandaar ook de negatieve connotatie. Nu ziet men een tweede kans op liefde en geluk in een nieuw huwelijk/vorm van samenleven.
‘Stief’ komt van het Engelse woord steal, wat ‘beroven van’ betekent. De kinderen zijn zogezegd beroofd van hun ouders. Maar de kinderen zijn van niets beroofd, alleen de permanente aanwezigheid van hun moeder of vader is er niet meer. Maar dat heb je natuurlijk ook wanneer je vader vaak in het buitenland is voor zijn werk bv.
Een derde element is dat je ook in de sprookjes ziet dat de stiefmoeder telkens als iets slecht wordt gezien. Men ziet de stiefmoeder vaak als de boze heks. Iemand ‘stiefmoederlijk behandelen’… De negatieve connotatie vindt men ook terug in onze woordenschat. Om al deze redenen ben ik voorstander geworden van de term plusouder.

Je gaat bij elkaar wonen als nieuw samengesteld gezin. Hoe gaat dat er juist aan toe? Hoe ga je om met deze nieuwe situatie?

Heel veel mensen die uit een relatie komen willen zo snel mogelijk een kopie maken van die vorige relatie. Dit zou niet mogen gebeuren!  Het is onmogelijk om van een gezin een kopie te maken. Het is ook zo dat men met een verleden leeft, en dit verleden speelt een intensieve rol bij een samengesteld gezin. De fout die veel mensen maken:

  1. Ze gaan te snel samenwonen.
  2. Men wil het leven van de ander en het gezin veranderen terwijl men zich best discreet kan opstellen.

Men moet zich in eerste instantie als een bezoeker gedragen en niet als iemand die de boel wil gaan veranderen.

Hoe ga je om met je nieuwe partner in een nieuw-samengesteld gezin?

In de eerste plaats kan men de druk voor een stuk wegnemen als men er voor zorgt dat de verwachtingen van de twee partners met elkaar in overeenstemming zijn. 
Bijvoorbeeld een gescheiden man met 2 kinderen: hij wil zo snel mogelijk een fijne vrouw die dan ook voor een groot stuk mee voor de kinderen opdraait. Maar ga eerst kijken of dit ook de verwachtingen van de vrouw zijn. Misschien is die vrouw wel carrièregericht en wil ze dit helemaal niet. Dus het beste wat je kan doen is een aantal verwachtingen  met elkaar bespreken.

Hoe ga je het best om met conflicten?

Zoals in een gewone relatie, door te communiceren. Maar in een samengesteld gezin moet je communiceren in het kwadraat! 
Wat je in een gewone relatie vindt, vind je hier in het dubbel! Je moet communiceren met eigen kinderen, met de kinderen van je partner, je moet communiceren met je ex en met de ex van je partner, dus er zijn heel wat verschillende personen waar je rekening moet mee houden.
Zoek naar creatieve oplossingen: hanteer andere oplossingen dan die in een klassiek gezin. Bv. De kinderen van de man komen een week of weekend logeren en moeten dan vaak samen slapen met de andere kinderen in het gezin. Ze hebben geen privacy. Ze krijgen dan vaak het gevoel:  ik ben enkel op bezoek, ik hoor nergens thuis…  Zelfs al is er weinig ruimte, probeer toch wat aparte ruimte te creëren voor die kinderen… Zo vermijd je daarover heel wat conflicten!

Hoe ga je om met de kinderen?

In alles wat je doet, volg je het ritme van de kinderen en niet je eigen ritme. Daarbij moet je aanvaarden dat het ritme van de kinderen niet gelijk loopt aan het jouwe. 
Men moet zich permanent afvragen, wat kunnen die kinderen aan? Kunnen ze het aan dat ik erbij kom wonen? Dat ik mij meng in het huishouden? 
Praat met de biologische moeder of vader. Wat mag het kind, wat mag het niet? Als de partner erbij is kan hij tegen zijn eigen kind optreden, maar als je alleen bent met het kind moet je zelf optreden... dan moet je weten wat aanvaardbaar is voor het kind. Maar het moet ook duidelijk zijn dat de ouder de macht gedelegeerd heeft aan jou.

En in functie van de leeftijd?

Tot de laatste kleuterklas zijn kinderen zich niet zo goed bewust van de situatie. Vanaf de lagere school beseffen ze dit veel beter.
Ga voor kinderen van verschillende leeftijden toch dezelfde basishouding aan!  Probeer in te schatten hoever het kind staat in relatie tot jou. Probeer niet op te dringen hoe jij het als plusouder graag zou hebben.

Mag je een verschil maken tussen je eigen kinderen en de kinderen van je nieuwe partner?

Zo weinig mogelijk! Het is mogelijk een verschil aan te voelen, maar er kan best  een onderscheid zijn tussen wat men voelt en wat men toont. Probeer zo gelijkmatig als je kan met de kinderen om te gaan. Als men de gewoonte heeft om zijn eigen kinderen vast te pakken en te knuffelen, moet je niet onmiddellijk je pluskind gaan vastpakken en knuffelen. Misschien is dit kind het niet gewoon, maar als je merkt dat hij/zij er wel behoefte aan heeft kan je dit wel doen. 
Als je merkt dat ze genoeg vertrouwd zijn met jou en de omgeving, dan moet je geen onderscheid meer maken. Voor mannen lukt dit beter dan voor vrouwen. Het moederinstinct en hun onvoorwaardelijke liefde, maakt dit moeilijker.

Wat zijn de praktische aanpassingen die meestal moeten gebeuren?

De huisregels die moeten worden opgesteld, de manier waarop in huis met elkaar omgegaan wordt. Ook dat hangt telkens af van situatie tot situatie... Er geldt geen universeel model waar alles en iedereen zich moet naar gedragen. Het is anders voor elke situatie voor elk nieuw samengesteld gezin.

Wat mag je als plusouders niet doen?

Je mag geen ouder spelen! Dat is het ergste wat je kan doen. Vanaf de leeftijd van 6 à 7 jaar zijn kinderen hier gevoelig voor. Je kan ook vanuit een andere rol dan de ouderrol gezag uitoefenen op het kind. Kijk maar naar de rol van de leerkracht of de scoutsleider… Deze oefenen ook gezag uit, maar het verschil met het gezag van de effectieve ouder is groot! 
Een ander belangrijk punt is de loyaliteit naar de biologische ouder toe. Die blijft bij kinderen heel belangrijk, dus probeer daar ook niet aan te raken.

Blijf niet met vragen zitten, maar maak dus nu een afspraak met Stiefcoach Cindy.

Keuze uit 3 mogelijkheden, nu enkel nog de stap zetten: 

Ouderschapsbemiddeling
Tags: 
Nieuw gezin, Relatiebemiddeling, Ouderschap, Ouderschapsplan, Communicatie, Do's and Don'ts
Categorie: 
Bel of mail voor een afspraak om u te begeleiden om tot een oplossing te komen

Getuigenissen