Tips voor koppels in scheiding tijdens vakantieperiode

Hoe “vier” je vakantie als de breuk dreigende is, als de scheidingsbeslissing zelfs al genomen is maar de vakantie al was geboekt? Kortom hoe overbrug (zeg maar overleef) je deze vakantieperiode zodat het toch nog leefbaar en aangenaam is?
De vakantieperiode is een kritieke periode voor koppels met barsten in de relatie, of die al besloten hebben om uit elkaar te gaan, of die de vakantie nog zien als een laatste relatieredmiddel, of die al apart met vakantie gaan. Niet eenvoudig en op z’n minst uitdagend om nog enkele tijd dicht op elkaars lip te leven met de kinderen, in een periode die sowieso “leuk” en plezant zou moeten zijn. Zoals met meer zaken zijn er geen pasklare antwoorden, wel kunnen enkele handvatten handig zijn, tips en bedenkingen die licht brengen, die wegen wijzen naar hoe je best op vakantie omgaat met ‘scheiden’.

Hoe bij scheiding de vakantieperiode doorkomen?

Stel jullie hadden eerder dit jaar al een vakantie geboekt, stel dat je omwille van de kosten niet meer wil annuleren, stel dat je nog met vakantie gaat omwille van de kinderen, stel dat je eigenlijk niet meer samen weg wil, stel dat de kinderen nog niet weten dat je uit elkaar gaat maar als gezin zijn jullie wel samen met vakantie; waarop dan letten, wat kan helpen om de vakantieperiode goed door te komen?

• Laat de vakantie samen met je partner op een andere locatie doorgang vinden als het goed aanvoelt. Kijk dus bij jezelf of het nog kan, of je het nog kan opbrengen. Immers een vakantie die geen vakantie is levert heel wat stress op, is contraproductief, en biedt niet wat normalerwijs van een vakantie verwacht mag worden. En die vakantieverwachtingen zijn voor iedereen anders.
• Annuleer de vakantie indien nodig. Immers een vakantie die afgezegd wordt is vaak beter en minder erg dan een vakantie die er geen is. Spanningen, ruzie, het ‘poppenkastspelen voor de kinderen’ is stressvol en biedt geen rust. Als je niet kan zijn wie je bent en voortdurend voor de kinderen de schijn ophoudt, dan kleurt de vakantie zwart.
• Zijn de kinderen nog niet op de hoogte van de nakende scheiding, dan is het niet aangewezen om het hen te vertellen als jullie niet thuis zijn. De kinderen kunnen dan niet terugvallen op hun directe vertrouwde omgeving, ze kunnen ook niet terecht bij goede vrienden of familieleden. Als kinderen tijdens de vakantie de boodschap krijgen die ze eigenlijk niet willen horen dan krijgt ‘vakantie’ voor de rest van hun leven een kleur en wordt ‘vakantie’ besmet met die nare ervaring “toen hebben mama en papa gezegd dat ze uit elkaar gingen”.
• Als de kinderen vóór de vakantie al op de hoogte zijn van de komende scheiding dan is het mogelijks raar voor hen dat er nog samen op vakantie wordt gegaan. Bespreek samen met de kinderen dat jullie als ouders kiezen voor de gezinsvakantie, dat jullie er het beste van gaan maken, dat het best leuk zal zijn maar dat het anders zal zijn dan anders. Zeg vooraf dat ze misschien dingen zullen doen alleen met mama of alleen met papa. Voor de partners wordt het leefbaarder als er wat afstand is tussen elkaar. Voor de kinderen zal die afstand duidelijk zijn, en hen geen valse hoop geven. Maar hou het hoe dan ook zo leuk als mogelijk en forceer elkaar niet om persé dingen samen te willen doen; dat lukt meestal niet.
• Als het nog niet zeker is dat jullie een punt zetten achter de samenleving, dan kan vakantie die laatste redplank lijken. Boordevol verwachtingen vertrekken en als het niet lukt in dat grote lege gat tuimelen; je zit immers dicht op elkaars lip want je bent 24 op 24 uur bij elkaar, met kinderen die soms ook wat spanningen oproepen. Wees eerlijk tegen elkaar en bespreek samen de mogelijkheid om apart met vakantie te gaan. Kinderen zijn als marsmannetjes, hun antennes reiken ver, en ze pikken vaak datgene op wat je als ouder tracht verborgen te houden.
• Als je dan apart op vakantie gaat dan geeft dit ruimte en verademing, of net niet omdat het een geamputeerde vakantie is; de voorbode van wat komt en je vaak niet wil. Wees dus eerlijk met jezelf, met je partner en met de kinderen.

En wat met de vakantie na de scheiding?

Hopelijk zijn jullie één van die koppels die goede afspraken hebben gemaakt. Die zoals ik het als bemiddelaar in de EOT-regelingsovereenkomst verwoord: beslissen om de verblijfsregeling flexibel toe te passen in gemeenschappelijk akkoord en in overleg. De strikte verblijfsregeling in de EOT is een fallback scenario voor het geval dat er echt een haar (of een pruik) in de boter zit.

• Hou niet onredelijk vast aan de verblijfsregeling, wees soepel en gun elkaar de ruimte om af te wijken van het strikte. Wees bereid om met begin en einddagen van vakantieperiodes te schuiven, wees niet hardvochtig en presenteer geen rekeningen. Het gaat niet om toegeven maar om gunnen, herijk de uitlating ‘geven en nemen’ naar ‘bespreken, geven en krijgen’.
• Heronderhandel de vakantieverblijfsregeling als blijkt dat de regeling niet meer geschikt is. Vul de vakantieverdeling anders in. Als je er samen niet uit geraakt, contacteer dan de bemiddelaar.
• Wees creatief, niet vasthoudend, niet bitsig. Wie niet geeft kan niet krijgen, voor wie altijd geeft en niets terugkrijgt houdt het eens op.
• Bespreek met de kinderen de vakantieplannen zodat ze ook inspraak hebben; eerst twee weken met pa in Spanje en dan 3 weken Turkije met ma kan leuk klinken; maar kinderen hoeven geen 5 op 8 weken in het buitenland te zijn. Kinderen zijn ook graag thuis met vrienden en vriendinnen in de buurt. Moet je dan rekening houden met wat de kinderen willen en afstand doen van je eigen vakantieplan? Neen, maar weet dat kinderen mee op vakantie nemen als ze er geen zijn in hebben, geen leuke start is en je gefoeter mag verwachten. Waar is ‘vakantie vieren’ dan?
• Bespreek als ouders en ex-partners de mogelijkheid om elkaar als vader en moeder op de vakantiebestemming af te lossen. Schrijf deze optie niet onmiddellijk af als onmogelijk. Kies een vakantiebestemming die dit praktisch mogelijk maakt.
• Als bemiddelaar hoor ik veel, zelfs ex-partners die nog met de kinderen samen op vakantie gaan. Ja maar ze zijn toch al gescheiden. Ja en dan. Als ouders, zonder verwachtingen te koesteren naar een relatieherstel erin slagen om nog samen met de kinderen met vakantie te gaan dan is dat voor de kinderen een zalige ervaring. Wees vooraf echter duidelijk en vooral eerlijk naar de kinderen toe zodat ze geen valse hoop koesteren en jullie angstvallig in ’t oog houden of er enige toenadering is.
• Moet je wel met de kinderen persé op vakantie in het buitenland. Kinderen vinden het misschien plezanter om op sportkamp te gaan, of een avonturenkamp mee te pikken. Bespreek met de kinderen wat ze leuk ‘zouden’ vinden maar wees voorzichtig met de formulering van de vragen en wees duidelijk dat hun verwachting daarom geen werkelijkheid wordt. “Ik wil een 8 weken rondreis doorheen Amerika”, is er niet bij…
• Niet iedereen heeft zomaar eventjes de helft van 14 weken vakantie op een jaar beschikbaar. Het totaal aantal vakantieweken per schooljaar is inderdaad 14 weken. Verdeel dus samen naar wat de mogelijkheden zijn en compenseer dagen en periodes.

Kortom, vakantie moet vakantie zijn, geen stressvolle periode met dingen die moeten. Kijk verder dan dat wat bij je opkomt. Vier vakantie want het mag best leuk zijn. Gun elkaar vakantie, met of zonder kinderen.