Bij een nieuwe start voel je pas hoe kwetsbaar een scheiding je heeft gemaakt

Ben je opnieuw voorzichtig klaar voor een nieuwe start, dan voel je pas echt hoe kwetsbaar zo een scheiding je gemaakt heeft. Vaak willen mensen een tweede keer dan ook ten allen prijs vermijden.
Wat is nu een goede indicatie van ‘ik heb mijn scheiding verwerkt'?
Je bent gestopt met vluchten in activiteiten, naar anderen, in je verdriet. Je kan rustig zijn met jezelf. Je kan opnieuw echt genieten, in het hier en nu. Je bent opnieuw beschikbaar voor vrienden, in de zin van geven en nemen. Je bent minder dan de helft van je emotionele tijd, in je hoofd en hart bezig met je verleden.

Ben ik dan klaar voor een nieuwe relatie? Ja en neen. Als een belangrijk onderdeel in het verwerkingsproces zie ik toch het leerelement, het verwerven van inzicht. Zo merk ik in mijn praktijk dat wie een zicht heeft op het hoe en waarom, op het eigen aandeel, of beter nog, bereid is daarnaar te kijken, een veel grotere kans maakt op een nieuwe en passende relatie.
Belangrijk in het leerproces is het verschuiven van de kijk op het aandeel van de ander naar het eigen aandeel in de gebroken relatie. In essentie is elkeen zijn aandeel trouwens even groot. Nam je immers ooit bij de start niet allebei de beslissing om voor de ander te kiezen? Bestaat er dan niet zoiets als de foute man of vrouw? Natuurlijk, maar veel belangrijker dan een analyse van die foute partner is de vraag: waarom val ik op dit type man/vrouw? Wat zegt dat over mijn noden en behoeftes?

Eigen levensgeschiedenis

Om hierop een goed zicht te krijgen is het interessant je eigen levensgeschiedenis aan de hand van een stamboom uit te schrijven. Wie zijn je ouders, broers, zussen, grootouders, tantes en ooms, neven en nichten en hoe ziet hun partnerkeuze eruit? Wat heb je van je ouders of eerste zorgfiguren geleerd over de liefde, het andere geslacht? Wat waren de waarden en normen die je meekreeg van thuis? Op welke manier sprak je moeder/vader over het andere geslacht? Zo hebben vermijders vaak te horen gekregen dat flink zijn en zelfstandig zijn, je plan trekken belangrijk is. De onderliggende boodschap is dan: je kan niet op de ander vertrouwen voor die dingen, het resultaat een partnerkeuze waarbij intimiteit en verbondenheid moeilijk tot stand komen wegens ‘onveilig'. Angstigen kregen dan weer de boodschap ‘alleen kan je het niet, jij hebt mij nodig' of ‘Pas op voor de wereld'. De onderliggende boodschap is dan ‘je bent te zwak, te dom, te fragiel om voor jezelf te zorgen of vertrouw jezelf niet bij het inschatten van anderen.' Het resultaat is een partnerkeuze waarin afhankelijkheid, kinderlijke behoeftes, jaloezie een prominente rol spelen.

Vanuit onze hechtingsstijl, aangeleerd in onze kindertijd, kiezen we dus onze partner. Het is dus eigenlijk het kind in ons, met zijn of haar kinderlijke angsten en behoeftes, dat onze partnerkeuze stuurt. Gek genoeg zie je dat vermijders en angstigen vaak op elkaar vallen, terwijl ze heel tegengesteld lijken. De nood aan zorg van de ene is dan het levensproject van de andere. Hij geeft de andere als zorgverlener, als sterke rots in de branding, het gevoel van controle en zekerheid. Maar ook: wie angstig is, speelt in het verleidingsproces vaak ‘hard to get' uit angst gekwetst te worden. Dit zorgt bij de vermijder voor een beeld van ‘dit is een onafhankelijke man/vrouw'. Zodra de angstige zich voldoende veilig voelt bij de vermijder, komt de ware, afhankelijke aard boven, wat de vermijder in een aantal gevallen erg doet schrikken. Hij/zij gaat dan lopen wegens te verstikkend.

Duurzame hechting

Een bepaalde groep van mensen heeft een hechtingsstijl die zowel angstig als vermijdend is. Zij hebben veel last van gevoelens van eenzaamheid als alleenstaande, willen graag een relatie, maar zodra die tot stand komt, saboteren ze die. (De pathologische overspelplegers, de relaties waarin heel sterk een patroon van aantrekken en afstoten primeert, waarin periodes van intense liefde en nabijheid volgen op periodes van zware conflicten; relaties met veel passie).

Is er dan niemand veilig gehecht? Uiteraard wel. De grootste groep van mensen is in staat om binnen zijn of haar hechtingsstijl in een lange relatie te gaan staan. Iedereen heeft angstige of vermijdende elementen in zijn of haar hechtingsstijl, maar die staan een duurzame hechting zeker niet altijd in de weg. Wie te sterk vermijdt of te weinig zijn angsten controleert, heeft vaker een afwezig, turbulent of weinig stabiel liefdesleven.

Zelftroostend vermogen

Voldoende rustig bij jezelf kunnen zijn, ook in moeilijke tijden (voor wie angstig gehecht is) of in diezelfde moeilijke tijden voldoende een beroep kunnen doen op anderen (voor wie vermijdt), daar gaat het dus eigenlijk om. Een andere manier om het te bekijken is via het begrip ‘zelftroostend vermogen'.
Baby's zijn voor troost en comfort aangewezen op hun zorgverleners. Veilig gehecht opgroeien betekent: voldoende aangeleerd krijgen hoe je bij de anderen troost kan krijgen, maar ook hoe je jezelf kan troosten. Te weinig van dit vermogen ontwikkelen, zorgt ervoor dat je voor je welbevinden te veel een beroep moet doen op je partner. (veel beslag leggen op de ander, controlerend zijn, verwachten dat hij of zij er altijd is). Te veel van dit vermogen ontwikkelen, is een rem bij het tot stand komen van verbondenheid. Door de ander het gevoel te geven dat je niemand nodig hebt om je goed te voelen, maak je die andere onzeker. Simpel gezegd: jezelf kunnen troosten, anderen kunnen troosten én troost kunnen vragen en toelaten, daar draait het allemaal om in de liefde.

Opnieuw op weg met een partner die bij me past

Je openstellen voor een relatie, voor een engagement én daarin slagen over een langere periode heeft alles met ontvankelijkheid te maken. Idealiter is men vrij van frustraties of van te grote noden, gebruikt men bijgevolg de nieuwe partner niet om een deel van het opruimwerk van het verleden mee te realiseren. In de praktijk gebeurt dit meestal wel. Een verleden verwerken betekent immers nooit: alles een plaats kunnen geven of loslaten. Hoe goed we bepaalde dingen ook denken te verwerken, toch dragen we altijd de sporen mee van onze vroegere ervaringen. Dat hoeft geen probleem te zijn. Mannen en vrouwen met levenservaring zijn doorgaans voorzichtiger in het aangaan van nieuwe relaties, minder impulsief, rationeler in hun inschatting van het potentieel. In de goede zin betekent dit dat maturiteit en ervaring je behoeden voor al te energieslopende, pijnlijke ervaringen. In de slechte zin betekent het dat vroegere ervaringen een rem zijn op je keuzes nu. Echte ontvankelijkheid, het kunnen openstaan voor de ander vanuit de levenslessen die we kregen en met de zelfkennis die we hebben, heeft dus veel met maturiteit te maken.
Het betekent ook dicht blijven bij datgene wat goed is voor ons, bij wat onze echte verlangens van het leven zijn, omdat we vanuit zo een keuze ook in staat zullen zijn om de ander gelukkig te maken.
Vanuit deze optiek is de juiste partner de partner die bij me past, niet de partner die tegemoet komt aan mijn kinderlijke fantasieën of immatuur ego (genre ‘ik moet er kunnen naar opkijken', ‘ik moet me veilig voelen bij hem', ‘ze moet veel jonger zijn', ‘ik val voor zuiderse schoonheden', ‘ik hou van dominante vrouwen').

Teveel mensen zien, leidt tot datingmoeheid

Er zijn nog nooit zoveel singles geweest als vandaag de dag en toch ervaren veel mensen paradoxaal genoeg dat het nog nooit zo moeilijk is geweest om ze tegen te komen. Vanuit die logica ontstonden veel ‘alternatieve' kanalen, relatiebemiddelingsbureaus en activiteitenclubs. De laatste tien jaar namen vooral online systemen een hoge vlucht. Het aantal datingsites groeit dagelijks.
Het lijkt dan ook een makkie om binnen die ruime keuze van mogelijkheden je gading te vinden. Toch is dit zeker niet het volledige verhaal. Een overweldigend aanbod maakt kiezen vaak moeilijk. Meer en meer mensen geven aan zich wat verloren te voelen, het vermoeiend te vinden uit de veelheid van profielen een keuze te maken, ervaren veel systemen als oppervlakkig, hebben ook vaak contact met mensen die helemaal niet gemotiveerd zijn voor een vaste relatie of zelfs niet vrij zij. Een kritische en voorzichtige aanpak is dus zeker geboden. Beperk jezelf tot een tweetal systemen en bekijk daarbinnen een tijdje je mogelijkheden. In het rond daten is geen goed idee. Meer mensen zien is niet noodzakelijk sneller succes boeken, integendeel. Te veel mensen zien, leidt tot datingmoeheid. Je kan je niet langer op een frisse, open manier naar een ontmoeting begeven. Je wordt selectief op de verkeerde manier, catalogeert mensen aan de hand van een aantal oppervlakkigheden om jezelf de investeringsenergie van een contact te besparen (een boekhouder zal wel saai zijn, Zij heeft een hond en daar hou ik niet van...). Er ontstaat door teveel contacten ook een soort van verruwing, verschraling van de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Er wordt afgewezen dat het een lieve lust is en zeker niet altijd op de meest fijne manier.

Evenwaardige leefvormen

Last but not least: Rome werd niet in één dag gebouwd, ook je nieuwe leven zal er niet zomaar staan. Vaak merk ik dat mensen toch een bepaald traject afleggen na een scheiding. De nieuwe liefde biedt zich soms direct aan, maar vaker zijn er een aantal nieuwe liefdes alvorens ‘de juiste' gewaardeerd wordt. Misschien zal de uitkomst zijn dat je alleen verder moet of wil. De relatiemarkt zit nu eenmaal niet ‘ideaal' in elkaar en niet iedereen vindt een geschikte levenspartner.
Maar ook: door zich opnieuw op het liefdespad te begeven ervaart een deel van de singles dat ze single willen blijven, het niet meer kunnen opbrengen te investeren in een engagement, rekening te moeten houden met een ander, hun verworven vrijheden te moeten afgeven. Het betekent ook dat we als maatschappij meer en meer moeten gaan leven met het idee dat er koppels zijn, in alle variaties en kleuren, én singles en dat dit veel naast elkaar bestaande en evenwaardige leefvormen zijn.

Leestips:

Scheiden of blijven,  van Mira Kirschenbaum
Blijf bij mij, van Rika Ponnet

Wie met professionele begeleiding op zoek wil gaan naar een duurzame relatie kan terecht bij www.duetrelatiebemiddeling.be 

Koppels die nog in de fase van de scheiding zitten, kunnen terecht bij NEO Bemiddeling. Maak een afspraak via contact of  bel het nummer 03 535 30 01

Respectvol scheiden: basis voor een vreedzaam ex-partnerschap en blijvend ouderschap

Bronvermelding foto: JPstock / Shutterstock.com

Echtscheiding
Tags: 
Do's and Don'ts, Relatiebemiddeling, Bedreiging relatie, Nazorg
Categorie: 
Bel of mail voor een afspraak om te zien wat wij voor u kunnen betekenen

Getuigenissen